 |
| Kliknij mapkę, aby zobaczyć powiększenie |
Śluza południowa w Przegalinie położona jest w 0+550 kilometrze Martwej Wisły (Wisły Gdańskiej) w mieście Gdańsku, w miejscu połączenia rzeki Wisły z Martwą Wisłą.
Śluza Przegalina Południowa jest obecnie jedynym stopniem na drodze wodnej Wisły Gdańskiej. Zadaniem stopnia jest umożliwienie żeglugi rzeką Martwą Wisłą (od rz. Wisły Gdańska) oraz ochrona terenów położonych nad Martwą Wisłą (Żuław Gdańskich) przed wielkimi wodami rzeki Wisły.
Historia węzła wodnego Przegalina:
Pierwsze śluzy w Przegalinie zostały wybudowane w 1895r w ramach szerszego programu inwestycyjnego przebudowy ujścia Wisły (obejmującego m.in. wykonanie tzw. przekopu oraz odcięcie od Wisły tzw. Wisły Gdańskiej i Wisły Elbląskiej). W tym okresie została wybudowana właściwa śluza (obecnie nieczynna, zwana śluzą północną) oraz tzw. śluza dla tratw. W latach 1975 - 1981 w miejscu śluzy dla tratw została wybudowana druga śluza - tzw. śluza południowa. Wobec pogarszania się stanu technicznego śluzy północnej w 1992r została ona wyłączona z eksploatacji, zaś w latach 1995-99 w awanporcie górnym śluzy północnej wybudowano wał przeciwpowodziowy dla zabezpieczenia terenów położonych nad Martwą Wisłą oraz zabezpieczono konstrukcję śluzy na czas wieloletniego wyłączenia.
Śluza Przegalina Południowa w okresie budowy. Widok z drogi na głowę górną
Charakterystyczne poziomy wody na górnym stanowisku stopnia (Wisła):
| • niska woda żeglugowa | -0.58 m Kr (450 cm) |
| • wysoka woda żeglugowa | +1.12 m Kr (620 cm) |
| • stan ostrzegawczy | +1.42 m Kr (650 cm) |
| • stan alarmowy | +1.92 m Kr (700 cm) |
Charakterystyczne poziomy wody na dolnym stanowisku stopnia (Martwa Wisła):
| • niska woda żeglugowa | -0.58 m Kr (450 cm) |
| • wysoka woda żeglugowa | +1.12 m Kr (620 cm) |
Konstrukcja śluzy
Komora śluzy Przegalina Południowa wykonana jest ze ścianki szczelnej typu Larsen IIIn, z brusów dł. ok. 14m zwieńczonych oczepem żelbetowym. Płyta denna to konstrukcja żelbetowa gr. 40 cm na podkładzie z betonu wyrównawczego gr. 20 cm. Głowy śluzy wykonane są w postaci monolitycznych konstrukcji żelbetowych (fundowanych bezpośrednio). Komora jest napełniana i opróżniana przez kanały obiegowe, umieszczone symetrycznie w głowie górnej i dolnej. Zamknięcia kanałów obiegowych: zasuwy stalowe.
Zamknięcia śluzy: wrota wsporcze dwuskrzydłowe konstrukcji stalowej.
Górne wrota śluzowe pełnią jednocześnie rolę wrót przeciwpowodziowych.
Napęd wrót i zasuw kanałów obiegowych: hydrauliczny. Uruchamianie wrót i zasuw kanałów obiegowych: z maszynowni (są cztery maszynownie, po dwie na każdej głowie) lub zsterówki przy prawym przyczółku głowy górnej.
Śluza Przegalina Południowa. Widok na wrota dolne i maszynownie śluzy.
Śluza Przegalina Południowa. Widok na wrota górne i komorę śluzy
Śluza Przegalina Południowa widok na wrota górne z poziomu wody.
Podstawowe parametry śluzy:
| • klasa budowli | II |
| • długość użytkowa komory | 188.37 m |
| • szerokość użytkowa komory | 11.91 m |
| • głębokość NWŻ nad progiem górnym | 3.28 m |
| • głębokość NWŻ nad progiem dolnym | 3.28 m |
| • długość całkowita | 214.83 m |
| • spad maksymalny | 2.49 m |
| • rzędna korony głowy dolnej | 2.55 m Kr |
| • rzędna korony głowy górnej | 6.14 m Kr |
| • rzędna progu górnego | -3.86 m Kr |
| • rzędna dna komory | -3.85 m Kr |
| • rzędna progu dolnego | -3.86 m Kr |
| • rzędna dolnej krawędzi mostu | +9.31 m Kr |
Śluza Przegalina Południowa. Widok na awanport od strony wody górnej.
Śluza Przegalina Południowa.
Śluzowanie w Przegalinie tankowca rzecznego, transportowanego ze sztoczni w Płocku w listopadzie 2016 r. Fot. RZGW w Gdańsku
Nieczynna śluza Przegalina Północna (po lewej). Widok na komorę śluzy,
most nad głową przeciwpowodziową i most nad głową górną śluzy.
Nieczynna śluza Przegalina Północna. Widok z mostu
na głowę wrót przeciwpowodziowych i głowę górną śluzy